Tôi không phải là một nhà văn, mà tôi chỉ là một người lính, lính tác chiến
đúng nghĩa của danh từ, và những điều tôi viết trong quyển sách này chỉ là một câu
chuyện, câu chuyện thật một trăm phần trăm được kể lại bằng chữ.
Tôi viết những điều mà những thằng lính chúng tôi đã trực tiếp tham dự
nhưng không ai viết lại, trong khi nhiều người đã viết về những chuyện chiến trường
thì hình như chẳng có ai dự.
Trong lứa tuổi của tôi, lứa tuổi dưới mười khi theo gia đình di cư từ Bắc vào
Nam, ngoại trừ những người có thân nhân ruột thịt bị giết bởi việt cộng, còn hầu hết,
có bao nhiêu người thực sự căm thù việt cộng đâu, vì rõ rệt một điều là từ lứa tuổi tôi
trở xuống, có đứa nào biết việt cộng là cái gì đâu.
Cũng y như lứa tuổi dưới mười khi theo cha mẹ qua Mỹ từ năm 1975 ở đây
bây giờ. Cũng thù ghét việt cộng vậy, nhưng chỉ là cái thù gia truyền, cha mẹ thù1 THÁNG BA GÃY SÚNG
ghét thì mình cũng thù ghét theo thế thôi, chứ chẳng có gì là sâu đậm cả. Cho đến
khi lớn lên, đầu óc đã tạm đủ để suy xét thì khổ một nỗi, hệ thống tuyên truyền của
Việt Nam Cộng Hòa lại có giá trị phản tuyên truyền nhiều hơn là tuyên truyền. Cho
nên khi vào quân đội, tôi tình nguyện vào đơn vị tác chiến thứ thiệt vì căm thù kẻ
địch thì ít mà vì cái máu ngông nghênh của tuổi trẻ, vì bị kích thích bởi những cảm
giác mạnh của chiến trường thì nhiều.
Tuy nhiên, vì ở một đơn vị thường xuyên tác chiến, cùng gian nguy, cùng
sống chết với nhau nên tôi đã gắn bó với bạn bè, đồng đội trong đơn vị như với anh
em ruột thịt. Tôi yêu đơn vị tôi, tôi yêu màu mũ, màu áo tôi, tôi yêu thuộc cấp tôi và
tôi kính trọng thượng cấp tôi. Tôi bình thản chấp nhận mọi thói hư tật xấu của
thượng cấp và thuộc cấp, và chính tôi cũng có quá nhiều thói hư tật xấu.
Nhưng, khi hai ông xếp lớn của tôi là Đại Tá Lữ Đoàn Trưởng và Trung Tá Lữ
Đoàn Phó bỏ Lữ Đoàn gồm bốn Tiểu Đoàn tác chiến và các đơn vị phụ thuộc tổng
cộng vào khoảng trên dưới bốn ngàn người trong cơn quẫn bách để chạy lấy thân
thì lòng căm hận của tôi đột nhiên bùng dậy. Tôi giết việt cộng không gớm tay nhưng
không bởi lòng căm thù vì giữa chúng tôi và việt cộng đã có lằn ranh rõ rệt, hai bên
chiến tuyến hẳn hòi, hễ cứ thấy mặt nhau là giết, dùng mọi mưu mọi cách để giết
nhau. Còn đằng này, vừa mất niềm tin vừa tủi nhục vì những người mình vừa kính
trọng vừa phải tuân lệnh một cách tuyệt đối.
Làm Thuyền Trưởng thì phải sống chết theo tàu, làm Đơn Vị Trưởng thì phải
sống chết theo đơn vị. Tôi muốn nói đến tinh thần trách nhiệm của người chỉ huy.
Người có quyền hành mà không có trách nhiệm nào có khác gì kẻ phản bội. Chúng
ta thua không phải vì kẻ địch mạnh mà vì trong hàng ngũ chúng ta có quá nhiều kẻ
phản bội và hèn nhát. Chính vì lòng thù hận sự hèn nhát và vô trách nhiệm của cấp
chỉ huy nên hình ảnh và diễn tiến những ngày cuối cùng trước khi cả Lữ Đoàn tan rã
và bị bắt bởi khoảng hơn một Đại Đội du kích việt cộng vào nửa cuối tháng Ba năm
1975 đã như một cuốn phim nằm in trong trí nhớ của tôi, chỉ cần một cái ấn nút là
được chiếu lại một cách rõ nét với đầy đủ những suy nghĩ và phản ứng của tôi, với
từng diễn tiến nhỏ mà tôi đã trải qua.
Tôi ôm cái kỷ niệm đau đớn và tủi nhục này cả chục năm nay, qua những năm
tù đày, qua những ngày tháng lang thang ở trại tỵ nạn, qua đến Mỹ, tôi đọc được lời
tuyên bố của một ông tướng cũ nào đó trên báo đại khái ‘’Để mất nước là tội chung
của mọi người, làm lớn thì tội lớn, làm bé thì tội bé’’.
Tôi nghĩ ngay đến một điều là những thằng đâm sau lưng chiến sĩ có tội, và
những thằng chiến sĩ đưa lưng cho xếp của mình đâm cũng có tội luôn. Điều này đã
là cái ấn nút để tôi kể lại câu chuyện này.
Điều tôi muốn nói trong quyển sách này là không ai là không quay lại nhìn chỗ
mình vừa ngã, và cũng không ai là không quay lại nhìn đống phân mình vừa thải.
Ngã là lỗi của chính mình, và phân có thối cũng là phân của mình, vậy mà tại sao cả
chục năm nay vẫn không thấy ai dám quay nhìn lại cái lỗi đã làm cho mình ngã lên
ngay trên đống phân của mình, mà chỉ có toàn những lời chửi bới và đổ lỗi cho
người khác, can đảm lắm cũng chỉ dám nhận một cái lỗi chung chung ‘’lớn lỗi lớn, bé
lỗi bé’’ đúng theo cái kiểu ‘’quốc gia hưng vong thất phu hữu trách’’. Thằng thất phu
còn có lỗi thì còn ai mà không có lỗi, tôi cũng đành có lỗi vậy.
Tôi không nhớ câu này của ai: ‘’Cái đám quân thần của triều đinh cũ chẳng có
gì phải ngại cả, vì khi có quân có quyền trong tay họ còn chẳng làm được trò trống
gì, thì bây giờ, chỉ còn trơ lại có mỗi cái thân giá áo túi cơm, hỏi rằng họ sẽ làm được
gì hơn ngoài cái giá và cái túi’’.